Τι είναι ο σκοτεινός τουρισμός;
Με αφορμή τη σειρά Chernobyl του Netflix, μία εξαιρετικά δημοφιλής μορφή εναλλακτικού τουρισμού ταιριάζει στο σημερινό άρθρο, ο σκοτεινός τουρισμός, γνωστός ως dark tourism.
Ο σκοτεινός τουρισμός περιλαμβάνει περιηγήσεις και επισκέψεις σε δραματικά φορτισμένους τόπους κυρίως από ιστορικά γεγονότα, αλλά και από μυθοπλασία. Οι τουρίστες του σκοτεινού τουρισμού ξεκίνησαν από την ανάγκη των ανθρώπων να επισκεφθούν μέρη που τους συνδέουν με την καταγωγή τους (Heritage tourism) και στη συνέχεια αρκετοί συμμετείχαν σε ομαδικές ξεναγήσεις σκοτεινού τουρισμού επειδή εξιτάρονταν από την ιδέα του θανάτου και ένοιωθαν μία περιέργεια ή έλξη για το γεγονός της κάθε περιοχής ή έλκονταν από την ιστορία και την κουλτούρα του τόπου.
Τα μέρη σκοτεινού τουρισμού είναι τόποι μαζικών θανατώσεων ή δολοφονιών, μαυσωλεία, νεκροταφεία, φυλακές, κάστρα κ.α. Τα 5 πιο δημοφιλή μέρη σκοτεινού τουρισμού είναι:
1. Το σύμπλεγμα στρατοπέδων Άουσβιτς, Πολωνία
Το σύμπλεγμα στρατοπέδων συγκέντρωσης του Άουσβιτς ήταν το μεγαλύτερο του είδους του που κατασκευάστηκε από το ναζιστικό καθεστώς. Περιλάμβανε τρία κυρίως στρατόπεδα και σε όλα υποχρέωναν τους κρατούμενους σε καταναγκαστική εργασία. Το διοικητικό προσωπικό των στρατοπέδων έκρινε ποιοι κρατούμενοι είναι ακατάλληλοι για εργασία και τους τοποθετούσαν σε μία παραπλανητική αίθουσα για να κάνουν λουτρό που στην πραγματικότητα ήταν θάλαμοι θανατηφόρων αερίων. Υπολογίζεται πως περίπου 1 εκατομμύριο κρατούμενοι δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς, κυρίως Εβραίοι, αλλά και κρατούμενοι άλλων εθνικοτήτων (Σοβιετικοί πολίτες, Τσέχοι, Γιουγκοσλάβοι, Γάλλοι, Γερμανοί και Αυστριακοί).
2. Τσερνόμπιλ, Ουκρανία
Το Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας έγινε γνωστό με την έκρηξη ενός αντιδραστήρα στον πυρηνικό σταθμό «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν», βάρους χιλίων τόνων. Η μόλυνση που προκάλεσε η έκρηξη αυτή περιλάμβανε ραδιενεργές θανατηφόρες ακτινοβολίες, οι οποίες εξαπλώθηκαν σε όλη την Ανατολική Ευρώπη. Λίγο μετά την έκρηξη οι πόλεις Τσερνόμπιλ και Πρίπιατ εκκενώθηκαν και μέχρι σήμερα είναι εγκαταλελειμμένες. Επίσημα, 31 άτομα έχασαν τη ζωή τους λίγο μετά την έκρηξη στο Τσερνόμπιλ και περίπου 26.000 ακόμα άτομα που στάλθηκαν να βοηθήσουν στις εργασίες αποκατάστασης της περιοχής.
3. Χιροσίμα & Ναγκασάκι, Ιαπωνία
Στις 6 Αυγούστου 1945, η Αμερική έριξε μία ατομική βόμβα στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο περίπου 226 χιλιάδων ανθρώπων στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Ο χώρος, ύστερα από τη μαζική καταστροφή, ονομάστηκε Μνημείο Ειρήνης της Χιροσίμα και συγκαταλέγεται στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
4. Μνημείο και Μουσείο για την 11η Σεπτεμβρίου, Νέα Υόρκη
Η διάσημη Νέα Υόρκη κατέχει ένα από τα πιο γνωστά μέρη σκοτεινού τουρισμού. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, η μεγαλύτερη τρομοκρατική πράξη έλαβε μέρος στη Νέα Υόρκη. Οι δίδυμοι πύργοι του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη κατέρρευσαν μετά από συγκρούσεις αεροσκαφών με αεροπειρατές. Υπολογίζεται πως περίπου 3000 άτομα έχασαν τη ζωή τους εκείνην τη μέρα και στο χώρο που άλλοτε βρίσκονταν οι δίδυμοι πύργοι, σήμερα βρίσκεται το Μουσείο Μνημείων 9/11.
5. Πομπηία, Ιταλία
Η Πομπηία ήταν πόλη της Ιταλίας που χτίστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. από τους Έλληνες στους πρόποδες του ηφαιστείου Βεζούβιου. Αργότερα, καταλήφθηκε από Ρωμαίους και θεωρούταν αριστοκρατική περιοχή της εποχής, γι’ αυτό οι πλούσιοι Ρωμαίοι επέλεγαν την Πομπηία για να επενδύσουν σε αμπελώνες ή σπίτια. Υπολογίζεται πως είχε περίπου 30.000 πολίτες όταν το 79 μ.Χ. ο Βεζούβιος εξερράγη και μεγάλες ποσότητες λάβας, στάχτης και φωτιάς έθαψαν ολόκληρη την πόλη. Πολλοί αντιλήφθηκαν τη φυσική καταστροφή που επρόκειτο να συμβεί και εγκατέλειψαν άμεσα την πόλη. Τελικά, η πόλη σκεπάστηκε με συνολικά 7 μέτρα ηφαιστειακού αναβλήματος, στάχτης και πετρών. Υπολογίζεται ότι πάνω από 2.000 άτομα θάφτηκαν ζωντανά και πέθαναν από ασφυξία.
Στην Ελλάδα, αν και υπάρχουν μέρη που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αξιοθέατα σκοτεινού τουρισμού, δεν έχουν αξιοποιηθεί με εξαίρεση τη Σπιναλόγκα, το Νησί των Λεπρών στην Κρήτη, όπου το καλοκαίρι εμφανίζει υψηλή επισκεψιμότητα.
Είχες ποτέ αναλογιστεί ότι υπάρχει ένα τέτοιο είδος τουρισμού; Αν όχι, αυτό ήταν μόνο η αρχή. Οι προτιμήσεις των τουριστών ποικίλουν σχετικά με το σκοτεινό τουρισμό, από τα μέρη που έδρασε ο διαβόητος Πάμπλο Εσκομπάρ μέχρι το σημείο που έγινε η σύγκρουση του Τιτανικού. Ως σύνολο, ο σκοτεινός τουρισμός μπορεί να συνδυαστεί εύκολα με τον Ιστορικό τουρισμό ή τον τουρισμό πολιτιστικής κληρονομιάς.
Από την Άννα-Μαρία Σερεμετάκη
Διαβάστε επίσης:
